Bir rahmet ve hidayet rehberi olarak gönderilen yüce kitabımız Kur an-ı Kerim in okunması, ezberlenmesi, yazılması, anlaşılması, Hz. Peygamberin (s.a.s) Sizin en hayırlınız, Kuran ı öğrenen ve öğreteninizdir." (Buhârî, Fezâilü l Kur ân, 21) ifadesiyle, en hayırlı amellerdendir. Kur an-ı Kerim in ilk hafızı olarak Hz. Muhammed in (s.a.s) teşvikiyle süregelen ve tarihi seyri içerisinde kurumsallaşan hafızlık eğitimi, bu amellerin başında yer almaktadır. Hafızlık yapmak isteyenler için kurslar düzenlemek, 6002 sayılı kanunla Diyanet İşleri Başkanlığı nın temel görevleri arasında yer almıştır. Diyanet İşleri Başkanlığı, gerek yaygın din eğitimi hizmetlerinden biri olarak, gerekse Başkanlığın önemli insan kaynaklarından biri olarak hafızlık eğitiminin; anlam ve önemine uygun bir biçimde canlı tutulması, kalıcı ve sürekli hale getirilmesi, niteliğinin artırılmasına yönelik çalışmalara büyük önem vermektedir. Bu çalışmalar kapsamında; hazırlık, ezber ve pekiştirme dönemlerinden oluşan ve içerik olarak, Kur an-ı Kerim, Dini Bilgiler ve Sosyal Etkinlik ve Rehberlik derslerinin yer aldığı hafızlık eğitim programları ve programda öngörülen hedef ve kazanımlara uygun materyaller geliştirilmektedir. Hafızlık eğitiminin sağlıklı bir şekilde sürdürülmesi ve yürütülmesinde Hafızlık Eğitim Programı ve Hafızlık Takip Komisyonu kadar, Hafızlık Tespit Sınavı da büyük önem arz etmekte ve hafızlık sürecinin ana unsurları arasında yer almaktadır. Bu sebeple; hem hafızlık eğitim sürecini tamamlayan öğrencilerin yeterliklerinin sağlıklı bir ölçme ve değerlendirme çerçevesinde tespit edilmesine, hem de hafızlık eğitimine devam eden öğrencilere rehberlikte bulunmak üzere, kurulan komisyon marifetiyle, hafızlık tespit sınavı sürecinde göz önünde bulundurulacak kriterler belirlenmiştir.


1. Sınav merkezinin bağlı bulunduğu idari birim (dini yüksek ihtisas/eğitim
merkezi müdürlüğü, müftülük), aydınlatma, ısınma, havalandırma ve oturma
düzeni gibi sınav salonuyla ilgili gerekli tedbirleri almakla yükümlüdür.
2. Kendilerine bildirim yapılan asıl üyeler, sınav için belirlenen yer, tarih ve
saatte hazır bulunurlar.
3. Komisyon, sınavın başlama ve bitiş saatlerine riayet eder.
4. Sınav esnasında komisyon üyelerinin tamamı hazır bulunur. Namaz,
yemek gibi ihtiyaçlar için komisyon üyeleri birlikte ara verir.
5. Komisyon başkanı, sınava telefon, kayıt cihazları vb. elektronik cihazlar
alınmaması hususunda gerekli tedbirleri alır.
6. Komisyon, kimlik tespitinde dikkatli davranır. Hafızlık sınavı giriş belgesi
ile nüfus cüzdanı veya kimlik belgesi yerine geçen belgeler yanında bulunmayan
adayları, sistemde kayıtlı olsalar dahi sınava almaz.
7. Hafızlık sınavı başvurusuyla ilgili olarak adayın yanıltıcı bilgi veya belge
sunduğunun, sınavın herhangi bir aşamasında komisyon üyelerince tespit edilmesi
halinde, adayın sınavı geçersiz sayılır ve bu durum tutanakla tespit edilir.
8. Sınava, sistem üzerinden kayıt yaptıran adaylar alınır, sınav merkezince
aday kaydı yapılmaz.
9. Komisyon sınav esnasında, aday dışında öğretici, kurs yöneticisi, veli,
müftü gibi kişileri sınav salonuna almaz.
10. Komisyon, sınavın hafızlık yarışması değil, hafızlık tespit sınavı olduğu
gerçeğini daima göz önünde bulundurur.
11. Komisyon, adayın sınav kaygısını azaltmaya yönelik gerekli rehberlikte
bulunur.
12. Sınavı biten adayın değerlendirmesi tamamlanmadıkça sonraki adayın
komisyona çağrılmamasına dikkat edilir.
13. Komisyon, sınavla ilgili genel değerlendirmeler çerçevesinde; adayın hıfz,
usulüne uygun okuyuş, özgüven, motivasyon gibi hazırbulunuşluk düzeyleriyle
ilgili yaptığı gözlemleri içeren bir rapor hazırlar.
14. Sınava katılan her adayın puanı ve genel durumu ile ilgili özet bir bilgi
hafızlık sınavı giriş belgesinin arkasına yazılır.
15. Komisyon başkanı, diğer üyelere de soru sorma hakkı tanır, soru sormada
görev paylaşımı yapılır. (1-7 arası sayfaları bir üyenin, 8-14 arası sayfaları bir
üyenin 15-20 arası sayfaları da bir üyenin sorması gibi.)
16. Komisyon başkanları; https://ehys.diyanet.gov.tr (Eğitim Türleri, Hafızlık,
Sınav İşlemleri, Hafızlık Sınavı Not Girme İşlemleri) internet adresinden kendileri
adına açılmış olan hesaba girerek sınava katılanların puanlarını sisteme kaydeder.
Bu konuda sorumluluk tamamen komisyon başkanı ve üyelerine aittir.
17. Komisyon başkanları; sınav tamamlandıktan sonra katılanların bilgilerinin
ve puanlarının yer aldığı ‘Hafızlık Sınav Tespit Tutanağı’na komisyon üyelerini
kaydederek sistemden çıktısını alır. Asıl olarak görev alan yedek üyelerin görev
aldığı gün/günler de sisteme girilir.
18. Sınav tutanakları ile Hafızlık Sınavı Giriş Belgeleri mutlaka ayrı zarflarda
tasnif edilir. Hafızlık sınavı giriş belgelerinin sınav merkezi kanalıyla
Başkanlığımıza gönderilmesi sağlanır.
19. Hafızlık sınav tespit tutanağının her sayfası, komisyon başkanı ve
üyelerince imzalanır.
20. Sınav tutanakları gerekli kontroller yapıldıktan sonra kapalı zarf içerisinde
Eğitim Hizmetleri Genel Müdürlüğüne gönderilmek üzere sınav merkezine teslim
edilir.
21. Komisyon, herhangi bir sebeple sınava vaktinde gelemeyen kayıtlı adaylar
hususunda, sınav tarihleri içerisinde gerekli kolaylığı sağlar.
22. Sınav sonunda, sınavın tamamlandığına dair tutanak yazısı hazırlanıp imza
altına alınarak diğer evraklarla birlikte Başkanlığımıza gönderilmek üzere sınav
merkezine teslim edilir.
23. Sınav sonuçları, bütün sınavların tamamlanmasından sonra Genel
Müdürlükçe açıklanır.

C. Etik İlkeler

1. Sınava başlamadan önce, adaya heyecanının geçmesi için yeterli
hazırlanma süresi verilir.
2. Aday güler yüzle karşılanarak kendini özel hissetmesi sağlanır.
3. Yoğun bir emek harcanan hafızlık eğitim sürecinin değerlendirilmesinde;
her bir adayla ilgili gereken hassasiyet gösterilir, böylece adayın mevcut bilgi ve
seviyesini en etkin şekilde yansıtabilmesi sağlanır.
4. Komisyon, adaya sınav sonucunu ihsas ettirecek tutum ve davranışlardan
uzak durur.
5. Komisyon üyeleri, öğrencinin sınav durumuyla ilgili komisyon
değerlendirmelerini komisyon üyeleri dışında paylaşmaz.
6. Sınav esnasında su, çay vb. içecekler dışında yeme-içme hususlarında
hassas davranılır.
7. Sınav esnasında hiçbir şekilde telefon görüşmesi yapılmaz, konuşma,
gülme gibi, adayın dikkatini dağıtacak davranışlardan uzak durulur.
8. Adayı, üyelerin tamamı dikkatle dinler.
9. Yöresel şive/aksan/okuyuş tarzları göz önünde bulundurulur, farklılıklar
sorun konusu yapılmaz.
10. Sınava katılan adayların geldiği il/ilçenin müftü, yönetici ve öğreticileriyle
iletişimde, yanlış anlaşılmalara sebep olabilecek davranışlarda bulunmamaya özen
gösterilir.
11. Adaylarla empati kurularak, sınavda, sınav öncesi ve sonrasındaki tüm
tutum ve davranışlarda sınava gelen öğrenci, öğretici ve Kur’an müesseselerine
çocuklarını emanet eden velilere karşı gerekli nezaket gösterilir.

D. Ölçme ve Değerlendirme

1. Hafızlık belgesi Kur’an-ı Kerim’in tamamını ezberleyenlere verilir.
Hafızlık tespit sınav komisyonu, sınava giren hafız adayının Kur’an-ı Kerim’in
tamamını ezberleyip ezberlemediğini tespit eder. Bununla birlikte usulüne uygun
olarak okuyuşunu değerlendirir.
2. Sorularda kolaydan zora doğru ilkesi tercih edilir. İlk sorunun, 30. cüz,
Yâsîn, Mülk, Fetih vb. sûrelerden sorulmasına özen gösterilir.
3. Sorulardan; 1-20. sayfalar arası farklı sayfalardan olmak kaydıyla, en az iki
soru 1-10. cüzler arasından, iki soru 11-20. cüzler arasından, iki soru da 21-30.
cüzler arasından olmak üzere, her öğrenciye en az 6 soru sorulur. Şayet komisyonun
kanaati oluşmamışsa öğrenciye ilave sorular da sorulabilir.
4. Soruların, en az ikisi sayfa başı, ikisi sayfa ortası, ikisi de sayfa sonundan
seçilir.
5. Hafızlık tespit sınavlarında değerlendirme, 100 puan üzerinden yapılır.
Başarılı sayılabilmek için en az 70 puan alınması şarttır.
6. Öğrencinin hafızlığının değerlendirilmesinde, Kur’an-ı Kerim ezberi,
tecvit kurallarını uygulaması ve harflerin mahreçlerine riayet etmesi göz önünde
bulundurulur.
7. Sorular öğrencinin nereden sorulduğunu anlayabilecek açık ve netlikte
sorulmalıdır.
8. Okumaya başlamadan önce adaya yeterli hazırlık süresi tanınmalıdır.
9. Okuma usulü, hadr ölçüsünü aşmamalıdır.
10. Sınav sonunda öğrenciye, hocasına ve okuduğu Kur’an Kursuna yönelik
olumsuz yaklaşımlarda bulunulmaz.
11. Adaya veya öğreticisine, sınavı bittikten sonra, değerlendirme sonucunu
yansıtmaksızın gerekli rehberlik yapılır.
12. Başarısız olanların neden başarısız oldukları, sınav giriş belgelerinin
arkasına yazılmalıdır.
13. Hafızlık eğitiminde çok başarılı olan, sistemli ve disiplinli çalışan, başarılı
öğretici/kursların taltif edilmesi; başarısız olanların ise uyarılmaları için olumlu
olumsuz hususlar raporlarda tespit edilir.
14. Haziran ayında yapılan sınavlarda varsa, Türkiye Hafızlık Yarışması’na
katılabileceği düşünülen aday isimleri belirlenir.

Sonuç

Hafızlık tespit sınavında, devletimizin sağladığı imkânlar, hafız adayımızın
harcadığı mesai, hocalarımızın gayretleri, ailelerin beklentileri, hayır ve hizmet
ehlinin desteklerinin göz önünde bulundurulması faydalı olacaktır. Gayemiz;
gönüllük esasıyla kendilerini Kur’an yoluna adayan kıymetli hafız adaylarına
rehberlik yapmak, emeklerini doğru yöntemlerle tespit edip başarılarını
taçlandırmaktır.

Sağlıklı değerlendirmelere zemin oluşturması açından; sınav ortamı,
komisyonun yapısı, komisyon çalışma usul ve esasları, ölçme değerlendirmedeki
objektiflik, gerçekleştirilecek bütün sınavlar için temel unsurlardır. Bu sebeple;
hafızlık tespit sınavlarının, yukarıda belirtilen kriterlere göre yapılması, hafız
adaylarının yeterliklerinin sağlıklı bir ölçme ve değerlendirme çerçevesinde tespit
edilmesine katkı sağlayacaktır.